شنبه ۱۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
« انسداد فکری ایرانیان»؛ گفت و گو با امیرحسین ساکت:
غرب هیچ‌گاه از گذشتۀ خود غافل نبوده و به خصوص سیر علوم غربی کاملاً پیوسته است. سنت‌های علمی غرب حتی در سیاه‌ترین اعصار تاریخ حفظ شده و استمرار یافته است. فلسفۀ غرب از تالس تا هایدگر تداوم داشته و همین موجب غنای آن شده است. اما آیا بزرگ‌ترین اتفاقات تاریخی ایران معاصر انعکاسی در آثار علامه یا دیگران داشته است؟ آیا آثار ایشان قبل و بعد از کودتای ۲۸ مرداد یا انقلاب اسلامی تفاوت محسوسی دارد؟
کد خبر: ۳۹۳۱۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۹
ضعف در تاریخ تفکر؛
یکی از مشکلات بنیادین کشور ایران، ضعف شدید در تاریخ تفکر است. کشوری که ادعا‌های بالای تمدنی از گذشته خود و تمدن سازی برای آینده با دو رویکرد داخلی و جهانی داشته و در حوزه تاریخ تفکر، ضعف‌های بنیادین دارد. ستارگان تاریخی و پیشرو‌های ادوار را نمی‌توان بجای تاریخ تفکر جا زد. نخبه و نخبگی یک بحث است و تاریخ تفکر یک بحث دیگر. ضعف تفکر و کم توجهی به تاریخ تفکر، فساد می‌آورد و فرومایگی. فساد و فرومایگی در ایران صد سال قبل!، نمونه‌ای از این دردهاست که مجموعه نامه‌های تهران، ایرج افشار آورده شده است.
کد خبر: ۳۸۱۰۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۲
هیئت علمی دانشگاه:
در مورد تاثیرپذیری حکمت متعالیۀ ملاصدرا از فلسفۀ اشراقی سهروردی سخن بسیار گفته‌اند و ملاصدرا خود نیز به این امر معترف است، اما در مطالعات تاریخی و تطبیقی در حوزۀ فلسفه و عرفان اسلامی، از تاثیرپذیری عرفان نظری محی الدین یا “مکتب فصوص” از فلسفۀ اشراق کمتر سخن به میان آمده است. با این همه می‌توان نظام وجودشناسی ابن عربی را که در “مکتب فصوص” توسط صدرالدین قونوی و شاگردانش نظم و انسجام و شرح و بسط یافت تحت تاثیر فلسفۀ سهروردی دانست
کد خبر: ۳۶۹۱۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۰
تحول علوم انسانی؛
میزگرد «اسلام، مبدا تحول در علوم انسانی» به همت انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشکده الهیات دانشگاه علامه طباطبایی و با حضور محمود نمازی عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی (ره)، علی مصباح عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی (ره)، محمدعلی اسلامی از اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و سید جلال موسوی خطیر مدیر کل دفتر تدوین اسناد دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
کد خبر: ۳۶۷۸۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۴
بیژن عبدالکریمی:
بیژن عبدالکریمی با تأکید بر اینکه اکنون به شروعی تازه نیازمندیم، اظهار کرد: این شروع تازه نمی‌تواند منقطع از سنت باشد و در اینجا رسالت اهل فلسفه و اهل تفکر در دیار ما اهمیت پیدا می‌کند. بدون غلبه بر گسست و انقطاع تاریخی در پرتو اندیشیدن به سنت تاریخی خود، خروج از بی‌تاریخی ما در جهان کنونی و پاسخگویی راستین به بحران هویت و پاسخگویی به این پرسش که «من کیستم؟ یا ایرانی کیست؟» امکان‌پذیر نیست.
کد خبر: ۳۶۶۵۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۹
محقق داماد:
آیت‌الله محقق داماد گفت: جهان، جهان شرک شده است و هرکس برای خدای خود خون می‌ریزد و این خلاف آموزه‌های ادیان الهی است. راه‌حل مشکل اصلی، بازگشت به هدف ادیان و تفسیر عقلایی و منطقی دستورات دینی است.
کد خبر: ۳۶۵۵۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۶
مترجم کتاب «سوژه و دازاین»:
احسان پویافر می‌گوید: مباحث فلسفی ما امروزه عموما از بستر زندگی و زمان خالی شده و گفتگوهایمان تبدیل به تاملات درونی بدون توجه به دیگری و جهان پیرامونی رخ می‌دهد و ما تبدیل به جزیره‌هایی در خود شده‌ایم که از حیث فلسفی درون‌ماندگار و در خود فروبسته هستیم. به همین دلیل نیاز به ترجمه و تفکر در سنت پدیدارشناسی و به‌خصوص هایدگری که در آن به جای سوژه درون‌ماندگار و در خودفرو رفته، از جهان‌پیرامونی، در-جهان-بودن و اتمسفر و حال و هوا‌ها به مثابه امر سرآغازین بحث می‌کند، نیاز امروز فلسفی ماست.
کد خبر: ۳۵۹۹۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۹
فلسفه برای شاد زیستن؛
استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: «اینکه بگوییم انسان عادی زندگی، شغل و کارهای روزمره خودش را دارد پس نیاز به فلسفه ندارد، اشتباه است. همین انسان عادی در برهه‌هایی از حیاتش به پرسش‌های بنیادین یا باور‌های پایه توجه می‌کند مانند این که آیا زندگی اش اصلا معنایی دارد، آیا باید امیدوار به آینده باشد، آیا او در این عالم تک و تنها و به حال خود رها شده است یا کائنات و چرخش روزگار حساب و کتابی دارد یا خیر.»
کد خبر: ۳۵۶۱۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۱
شش کلاه تفکر؛
دشمن اصلی ادوراد دوبونو گروهی سه‌نفره بود از آدم‌هایی که بیش از دوهزار سال پیش زندگی می‌کردند: سقراط، افلاطون و ارسطو. آدم‌هایی که منطق را ساخته بودند و با این کار، تاریخ تفکر را گرفتار نگاهی محدود و خطی کرده بودند. دوبونو که یک عمر به دنبال شیوه‌های جدید تفکر بود، می‌گفت مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها قتلگاه تفکر خلاق است و برای همین بود که بیش از هر جای دیگر، در دنیای کسب‌و‌کار فعالیت می‌کرد و گوش‌های قدرتمندی هم برای سخنانش یافته بود، از بوئینگ تا موتورلا.
کد خبر: ۳۵۵۵۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۷
علمی نوپا
باستان‌شناسی به مثابه علمی نوپا شاخه‌ای از دانش‌های انسانی محسوب می‌شود. این علم اگرچه در پی شناخت و بررسی جوامع گذشته است با این‌حال به‌طور اخص، پس از تحولات دهه‌های ۶۰ و ۸۰ میلادی بود که انسان محور رویکرد‌های پژوهشی آن قرار گرفت.
کد خبر: ۳۴۷۶۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۳۱
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی:
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: ملاصدرا از معارف قرآنی و وحیانی برای انسجام بخشیدن و شکل‌دهی به دستگاه فلسفی‌اش بهره می‌برد و به‌علاوه، از این معارف به‌عنوان ترازو و معیاری برای سنجش تفکرات عقلانی خود استفاده می‌کرد.
کد خبر: ۳۴۳۸۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۲
چاپ دوم ترجمه «تحقیق ما لِلهند»؛
چاپ دوم ترجمه «تحقیق ما لِلهند» ابوریحان بیرونی اثر منوچهر صدوقی سها یکی از اتفاقات خوب عرصه کتاب و نشر بود؛ چراکه نه فقط کتاب اصلی از آثار بسیار مهم تاریخ ادیان و مردم نگاری سنت اسلامی است، بلکه با ترجمه‌ای دقیق و قابل اتکا زیور طبع پوشیده است.
کد خبر: ۳۲۴۴۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۷
رحیم‌پور ازغدی:
آیت الله مصباح از پیشتازان تحول در حوزه و از خط شکنان تحجر و مشعل‌داران نوآوری و نواندیشی و زخم خورده اصلاح‌طلبی خویش در نظام آموزشی و پژوهشی حوزه نیز بود.
کد خبر: ۳۲۰۹۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۷
روزهای رفته‌ای که تکلیف آینده را روشن می‌کنند
«تاریخ تحلیلی جامعه‌شناسی دیوانسالاری در ایران» نشان می‌دهد که ایران یک حکومت دور و دراز داشته و بیش از سه هزار سال پیش از میلاد مسیح قدمت دارد. از آن جمله می‌توان به حکومت‌های اکد، انشان، چغازنبیل و... اشاره کرد. وجود این حکومت‌ها نشان می‌دهد که در ایران از سه هزار سال پیش، یک دیوانسالاری گسترده‌ای حاکم بوده است. این دیوانسالاری‌ها در برخی از مواقع نیز بسیار کارآمد بوده‌اند و می‌توان با آگاهی از آنها، امروز نیز از این کارآمدی بهره گرفت.
کد خبر: ۳۱۵۸۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۷
حقیقت و معرفت
اگر بتوانیم از دین و علم و فلسفه به‌عنوان مدعیانِ دسترسی به حقیقت و معرفت یادکنیم و با اندکی تسامح، برای هر یک استقلال وجودی و معرفتی قایل شویم و مثلثی با سه رأس یادشده فرض گیریم، آن مقطع از تاریخ بشری که در تواریخ فلسفه «قرون وسطی» نام گرفته‌است، مثلّثی ساخته‌است که دوضلعِ دین و فلسفه‌ی آن تقریباً بر هم منطبق‌اند. در قرون وسطی دین و فلسفه چنان درهم تنیده‌اند که گاه نمی‌توان خط مرز مشخصی میان این دو منبع معرفت شناسایی کرد و چنان در هم امتزاج یافته‌اند که گویی فیلسوف همان متکلم و الهی‌دان است و بالعکس. امّا در همین بسترِ مسیحی، به‌گواهِ تاریخ تفکّر، مفاهیمی اساسی در فلسفه و علوم عقلی بنیادگذاری می‌شود که در بافتارِ عصر و عهدِ جدید کاربرد‌هایی غریب می‌یابند و فلسفه را به موطنی نو رهسپار می‌سازند.
کد خبر: ۳۱۳۵۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۰۴
راز وقوف نیم‌روزه حجاج در آن
داستان دل خوش کردن به کشفیات علمی که به خیال خام عده‌ای موید برخی از مسائل دینی و فقهی است، ریشه طولانی در تاریخ تفکر اسلامی در دوره اخیر دارد.
کد خبر: ۳۱۲۱۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۲۷
داریوش رحمانیان، عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران:
داریوش رحمانیان می‌گوید: مرحوم فیرحی بر فقه سیاسی تاکید می‌کرد که فقه اسلام و شیعه در ذات خود سیاسی است و این مساله را اساسا مفتاح تمدن و ترقی می‌دانست و بر این باور بود که اگر ما ایرانیان و شیعیان بخواهیم ترقی کنیم و تمدن جدید بسازیم باید فقه پویایی داشته باشیم.
کد خبر: ۳۱۱۴۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۲۳
میراثی از گذشته ها برای آیندگان
تعداد سایت‌هایی که تخصص تاریخی داشته باشند در زبان فارسی زیاد نیستند. سایت «تاریخ ایرانی» یکی از این سایت‌ها است که با موضوع قرار دادن تاریخ به عنوان محور اصلی سایت در چند بخش که شامل گزارش‌های ویژه، پرونده، وقایع اتفاقیه، تاریخ مصور، از دیگر رسانه‌ها، پاورقی، روزشمار، تاریخ جهان، کاغذ اخبار، گزیده‌های تاریخی، تاریخ شفاهی و کتاب می‌شود، به تاریخ ایران می‌پردازد. یادمان نرود که تاریخ مجموع رویدادهای رخ داده در گذشته نبوده ، تجاربی برای تفکر است و بستری برای تمدن سازی. لذا رسالت فعالان این بخش بشدت حساس بوده و قابل تقدیر.
کد خبر: ۲۹۹۶۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۲۲
نقد هیدگر به سوبژکتیویسم دکارتی
هیدگر معتقد است که سوبژکتیویسم صرف یک رأی یا نظر نیست که قابل نفی یا اثبات باشد؛ بلکه سوبژکتیویسم، بنیاد یک عالم است و همه‌چیز عالم متجدد به آن بستگی دارد.
کد خبر: ۲۹۸۴۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۱۵
یادداشت عبدالبشیر فکرت‌بخشی؛
در فلسفه دین معاصر عمدتاً شرّ را برهانی علیه خداباوری، به ویژه خداباوری ادیان ابراهیمی دانسته‌اند. کمااینکه، اگر خداوند عالم مطلق، خیرخواه مطلق و قادر مطلق است، منطقاً نبایستی شرّی در جهان وجود داشته باشد.
کد خبر: ۲۹۰۴۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۵